Służebność osobista to ograniczone prawo rzeczowe, które ustanawiane jest tylko na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Treść tego prawa odpowiada treści służebności gruntowej.
Na czym polega służebność osobista?
Artykułem Na czym polegają ograniczone prawa rzeczowe? rozpoczęliśmy cykl wpisów przybliżających treść ograniczonych praw rzeczowych. W tej publikacji skupimy się na służebności osobistej. Została ona uregulowana w art. 296 – 305 kodeksu cywilnego. Polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz określonej osoby fizycznej w celu zaspokojenia jej osobistych potrzeb. Poniżej przedstawiono istotne cechy służebności osobistej.
- Podmiotem służebności osobistej jest określona imiennie osoba fizyczna.
- Zakres i sposób wykonywania określają umowa o ustanowienie służebności osobistej lub orzeczenie sądu, zakres ten oznacza się, w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych.
- Uprawnienia wynikające z prawa służebności osobistej nie mogą zostać przeniesione na inną osobę, mogą one być wykonywane tylko osobiście przez uprawnionego.
- Prawo służebności osobistej jest prawem niezbywalnym.
- Prawo to nie podlega dziedziczeniu.
- Nie można przenieść uprawnień do wykonywania służebności osobistej na inną osobę.
- Służebność osobista wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego.
- Prawo to, w określonych przypadkach może zostać zamienione na rentę, na przykład, gdy uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swojego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zmiany służebności na rentę.
Na czym polega służebność mieszkania?
Służebność mieszkania to specyficzny rodzaj służebności osobistej. Może zostać ustanowiona wyłącznie przez właściciela danej nieruchomości. Prawo to uprawnia wskazaną osobę fizyczną do korzystania z mieszkania lub domu w określonym zakresie. Najczęściej posiadacz służebności uprawniony jest do korzystania z konkretnych pomieszczeń i urządzeń samodzielnie lub wspólnie z właścicielem budynku.
W takiej sytuacji posiadacz służebności mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Warto pamiętać, że dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletniości. Można się także umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.
Służebność odpłatna czy bezpłatna?
Służebność osobista, w tym także służebność mieszkania, może zostać ustanowiona odpłatnie lub bezpłatnie. Jednak posiadacz służebności zobowiązany jest do ponoszenia nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z mieszkania czy domu. Strony mogą umówić się co do zakresu tych zobowiązań.
Na jaki okres można ustanowić służebność osobistą?
Prawo służebności osobistej może być terminowe, jak i bezterminowe. Prawo terminowe wygasa po upływie okresu, na jaki zostało ustanowione. Służebność osobista ustanowiona bezterminowo wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego.
Czy prawo służebności osobistej można zbyć?
Prawo służebności osobistej jest niezbywalne. Nie może stanowić przedmiotu obrotu prawnego, nie można więc sprzedać czy darować samej służebności. Jednak każda nieruchomość obciążona służebnością osobistą może być przedmiotem transakcji. Nie jest do tego wymagana zgoda posiadacz służebności osobistej. Co ważne, sprzedaż nie powoduje wygaśnięcia służebności osobistej. Nowy nabywca nieruchomości będzie musiał zaakceptować ograniczenia wynikające z obciążenia służebnością.
W jaki sposób powstaje prawo służebności osobistej?
Zasady ustanawiania ograniczonych praw rzeczowych oraz ich ujawniania w księdze wieczystej omówiliśmy w artykule Na czym polegają ograniczone prawa rzeczowe?
Może Cię zainteresować:
Na czym polegają ograniczone prawa rzeczowe?
