O cenach nieruchomości wypowiadać się mogą wszyscy, jednak nie każda osoba może wydać opinię o wartości nieruchomości. Wycena nieruchomości to czynność zarezerwowana tylko dla rzeczoznawców majątkowych.
Kto to jest rzeczoznawca majątkowy?
Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości. Sposób nadawania uprawnień został uregulowany w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Aby uzyskać uprawnienia należy przejść postępowanie kwalifikacyjne przeprowadzone przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną. Tytuł „rzeczoznawca majątkowy” jest objęty ochroną prawną, a rzeczoznawcy majątkowi wpisani są do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych, który prowadzony jest przez Ministra Rozwoju i Technologii. Rejestr ma charakter publiczny i jest dostępny online.
Kto może zostać rzeczoznawcą majątkowym?
Już wiemy, że aby móc wyceniać nieruchomości należy uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego. Warunki, jakie powinna spełniać osoba chcąca zostać rzeczoznawcą majątkowym są określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Uprawnienia nadawane są osobie fizycznej, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- nie była karana za przestępstwa wymienione w art. 177 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,
- posiada wyższe wykształcenie,
- ukończyła studia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomości,
- odbyła co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową w zakresie wyceny nieruchomości,
- przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyła egzamin uprawniający do szacowania nieruchomości.
Od powyższych zasad wprowadzono kilka wyjątków. Z obowiązku ukończenia studiów podyplomowych zwolnione są osoby, które ukończyły wyższe studia, których program umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności w zakresie wyceny nieruchomości. Poza tym ustawa wprowadza także możliwość zwolnienia z obowiązku odbycia praktyki zawodowej w określonych przypadkach.
Jak przebiega praktyka zawodowa?
Zasady odbywania praktyki zawodowej określa rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. Kandydaci stają przed wyzwaniem sporządzenia samodzielnie 6 projektów operatów szacunkowych. Do wyboru mają 8 tematów wycen:
- nieruchomości lokalowej lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w podejściu porównawczym, metodą korygowania ceny średniej,
- nieruchomości zabudowanej, w podejściu porównawczym, metodą porównywania parami,
- nieruchomości przynoszącej lub mogącej przynosić dochód, w podejściu dochodowym,
- budynku lub budowli, w podejściu kosztowym,
- nieruchomości gruntowej w celu ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie lub przejęcie z mocy prawa w związku z realizacją celu publicznego,
- nieruchomości rolnej lub leśnej,
- nieruchomości gruntowej w celu naliczenia opłaty adiacenckiej lub opłaty planistycznej,
- nieruchomości obciążonej służebnością w celu ustalenia wynagrodzenia za jej ustanowienie.
Praktyka zawodowa trwa minimum 6 miesięcy. Przebieg praktyki jest dokumentowany w dzienniku praktyk. Prawidłowe przygotowanie projektów operatów jest bardzo ważne, ponieważ w kolejnym kroku zostaną one przedłożone w ramach postępowania kwalifikacyjnego przed Państwową Komisją Egzaminacyjną.
Jak wygląda egzamin na rzeczoznawcę majątkowego?
Ostatnim etapem w drodze do zawodu rzeczoznawcy majątkowego jest egzamin państwowy na rzeczoznawcę majątkowego, który składa się z dwóch etapów: pisemnego i ustnego. Część pisemna obejmuje test złożony z 90 pytań. Cześć ustna polega na omówieniu dwóch wybranych przez Komisję procedur wyceny. Uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego uzyskuje się po złożeniu egzaminu państwowego z wynikiem pozytywnym.
